Εισήλθε στην πολιτική το 1996 εγκαταλείποντας μια σπουδαία ακαδημαϊκή καριέρα. Δεκαπέντε χρόνια περίπου μετά κι ύστερα από ένα πολύ άσχημο εκλογικό αποτέλεσμα για τον ίδιο και το κόμμα του, αποφάσισε να αποχωρήσει από την πολιτική. Σήμερα βρίσκεται στο επίκεντρο της κριτικής από όλα σχεδόν τα Μ.Μ.Ε. για το δημοσιονομικό εκτροχιασμό και τον κίνδυνο χρεοκοπίας της χώρας μας.
Αναμφίβολα, η διεθνής οικονομική κρίση έφερε στην επιφάνεια μετ’ επιτάσεως τα μακροχρόνια διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας: το τεράστιο δημόσιο χρέος (και την αδυναμία εξυπηρέτησής του) και τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων στη διεθνή αγορά. Έχοντας θητεύσει, όμως, ως Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών από το Μάρτιο του 2004 μέχρι τον Ιανουάριο του 2009, καλείται να απολογηθεί για τα πεπραγμένα της περιόδου αυτής. Οι απαντήσεις που θα μας δώσει παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον…
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας *, η μόνη χρονιά στη δεκαετία του 2000 που η Ελλάδα ικανοποίησε τον όρο της Συνθήκης του Μάαστριχτ για έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης μικρότερο του 3% του Α.Ε.Π., ήταν το 2006 (2,9%). Πώς από αυτήν τη φαινομενική επιτυχία, που θα έπρεπε να σας πιστωθεί, οδηγηθήκαμε στον πρωτοφανή δημοσιονομικό εκτροχιασμό του 2009, όπου το έλλειμμα πλησίασε το 13% του Α.Ε.Π. (12,7%);
Μέσα σε δυο χρόνια, ακολουθώντας μια πολιτική που δε διατάραξε τις κοινωνικές ισορροπίες, καταφέραμε να μειώσουμε το έλλειμμα από το 8% που το παραλάβαμε το 2004 κάτω από το 3% το 2006. Το 2007, όμως, έπρεπε να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα για περαιτέρω μείωση του ελλείμματος. Η κυβέρνηση που προέκυψε τότε, είχε δύο μεγάλα προβλήματα. Το πρώτο ήταν η πολύ μικρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Σε μεγάλο βαθμό, ήταν "όμηρος" μιας ομάδας βουλευτών, μικρής μεν, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν είχε επιπτώσεις, η οποία επιχειρούσε να επιβάλει επιλογές λαϊκισμού και κρατισμού στην κυβέρνηση. Και το δεύτερο, ότι στα δύο χρόνια μετά τις εκλογές, θα είχαμε εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, λόγω της ανεύθυνης στάσης που είχε επιλέξει το ΠΑΣΟΚ. Το 2008 άρχισε να διευρύνεται το έλλειμμα διότι ήδη από το 2008 άρχισε η κρίση να χτυπάει την ελληνική οικονομία. Τον Αύγουστο του 2008, πριν έχουμε την κατάρρευση της Lehman Brothers και την ένταση της κρίσης, είχα εισηγηθεί και είχαν περάσει από την Κυβερνητική Επιτροπή μέτρα για τον περιορισμό του ελλείμματος και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Είχα μάλιστα εισηγηθεί και περαιτέρω μέτρα που έπρεπε να ληφθούν και το 2009. Μετά την αντικατάστασή μου, όπως ξέρετε, τα μέτρα αυτά αναιρέθηκαν. Όμως, το 12% το οποίο εμφάνισε η κυβέρνηση και εξόργισε του Ευρωπαίους απέχει από την πραγματικότητα και είναι δημιούργημα του ΠΑΣΟΚ προκειμένου να το εκμεταλλευτεί πολιτικά. Tην επιπολαιότητα αυτή πληρώνει σήμερα η χώρα.
Η Νέα Δημοκρατία είχε δεσμευτεί για τη μείωση της σπατάλης στο Δημόσιο. Όμως, οι συνολικές δαπάνες της γενικής κυβέρνησης εκτοξεύτηκαν το 2009 στο 50% του Α.Ε.Π. Γιατί δεν μπόρεσαν να ελεγχθούν οι κρατικές δαπάνες;
Η φιλοσοφία μου ήταν και παραμένει λιγότερο κράτος στην οικονομία, περισσότερη οικονομία στο κράτος, όπως αναφέρω και στο πρόσφατο βιβλίο μου «Η Ελλάδα μετά την Κρίση». Αυτό, όμως, δυστυχώς, δεν έβρισκε πάντα στο κόμμα μου πολλούς σύμφωνους, γεγονός που δυσκόλευε τα πράγματα. Την περίοδο 2004-2007 έγινε σημαντική προσπάθεια περιστολής της σπατάλης και περικοπής δαπανών, γεγονός που βοήθησε να πραγματοποιηθεί η μεγάλη προσαρμογή, παρά τις σημαντικές κοινωνικές δαπάνες που υπήρξαν εκείνη την περίοδο, όπως η αύξηση του ΕΚΑΣ, των συντάξεων του ΟΓΑ, του επιδόματος ανεργίας, η επιστροφή του ΛΑΦΚΑ, κ.ά., αλλά και τη μεγάλη μείωση των φορολογικών συντελεστών για τα φυσικά πρόσωπα και τις επιχειρήσεις. Για το 2009 δεν μπορώ να σας μιλήσω διότι δεν ήμουν, βέβαια πρέπει να έχουμε κατά νου ότι το 2009 ήταν σε εξέλιξη η κρίση, όμως η αλήθεια είναι ότι επικράτησε μια λογική στην κυβέρνηση εκείνη την περίοδο, η οποία εκφραζόταν από ορισμένους υπουργούς, που δεν με έβρισκε σύμφωνο. Γενικά, πιστεύω ότι στο κράτος, χρειάζεται μεγαλύτερη πειθαρχία στις δαπάνες, ιδίως στις δημόσιες επιχειρήσεις, στα ασφαλιστικά ταμεία, τα νοσοκομεία και τους υπόλοιπους οργανισμούς. Πολλές ακόμα δημόσιες επιχειρήσεις μπορεί και πρέπει να αποκρατικοποιηθούν ή να καταργηθούν, πολλοί δημόσιοι οργανισμοί χρειάζεται να καταργηθούν ή να συγχωνευθούν.
Εκτός από τη μείωση της σπατάλης στο Δημόσιο, η Νέα Δημοκρατία επαγγέλθηκε την πάταξη της φοροδιαφυγής. Όμως, τα φορολογικά έσοδα το 2009 ήταν στα ίδια επίπεδα με το 2004 (31,2% του Α.Ε.Π., σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή). Ποιες ήταν οι φορολογικές πολιτικές του υπουργείου Οικονομικών και γιατί δεν απέδωσαν; Ποια είναι η γνώμη σας για το νέο φορολογικό νομοσχέδιο;
Από μόνο του αυτό το στοιχείο που αναφέρετε αποδεικνύει ότι έγιναν σημαντικές προσπάθειες αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής. Και αυτό γιατί πρέπει να αναλογιστούμε ότι την περίοδο 2004-2009 μειώθηκαν οι φορολογικοί συντελεστές 10 μονάδες τόσο για τα φυσικά πρόσωπα, όσο και για τις επιχειρήσεις, παράλληλα αυξήθηκε το αφορολόγητο όριο και γενικά η πολιτική μας ήταν επικεντρωμένη στη μείωση της φορολογίας, άρα τα έσοδα θα ήταν πολύ λιγότερα χρόνο με το χρόνο αν δεν λειτουργούσε ο μηχανισμός αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής. Την περίοδο εκείνη τέθηκε σε εφαρμογή το σύστημα των ηλεκτρονικών διασταυρώσεων, εντάθηκαν οι έλεγχοι. Σίγουρα υπήρχαν αδυναμίες και έπρεπε να γίνουν και άλλα. Σας υπενθυμίζω ότι το 2008 έλαβα επιπλέον μέτρα για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, τα οποία επικρίθηκαν τόσο από τους λαϊκιστές της ΝΔ, όσο και από το ΠΑΣΟΚ, μέτρα τα οποία επαναφέρει σήμερα η κυβέρνηση. Γενικά, χρειάζεται μεγαλύτερη αποφασιστικότητα στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, η οποία δυστυχώς διαπερνά το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και αλλαγή νοοτροπίας.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, το δημόσιο χρέος, από 98,6% του Α.Ε.Π. το 2004, εκτοξεύτηκε στο 113,4% το 2009 * – παρότι στα νούμερα αυτά εμπεριέχεται η λογιστική αναθεώρηση του Α.Ε.Π. κατά 9,6% που έγινε το 2007 για να συμπεριλάβει την παραοικονομία. Σήμερα, επίσης, υπάρχουν 52 δημόσιες επιχειρήσεις με λειτουργικό έλλειμμα περίπου 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Γιατί δεν προχώρησαν οι αποκρατικοποιήσεις που θα μπορούσαν να μειώσουν αισθητά το δημόσιο χρέος;
Οι αποκρατικοποιήσεις της περιόδου μετά το 2004 ήταν, σε αντίθεση με το παρελθόν, στρατηγικού χαρακτήρα. Όπως αναφέρω και στο βιβλίο μου «Η Ελλάδα μετά την Κρίση», δεν πρέπει να είναι απλά εισπρακτικού χαρακτήρα. Δόθηκε έμφαση στην πλήρη αποκρατικοποίηση του τραπεζικού συστήματος (πλην της Αγροτικής Τράπεζας) και των τηλεπικοινωνιών. Η Εθνική και η Εμπορική Τράπεζα αποκρατικοποιήθηκαν πλήρως. Το ελληνικό δημόσιο κατέστη μέτοχος μειοψηφίας στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και τον ΟΠΑΠ. Ο ΟΤΕ απέκτησε στρατηγικό εταίρο, ο οποίος ανέλαβε και τη διοίκηση του οργανισμού, με σημαντικά όμως δικαιώματα αρνησικυρίας για το ελληνικό δημόσιο. Μία αδυναμία υπήρξε η μη προώθηση των αποκρατικοποιήσεων στους τομείς της ενέργειας και της ύδρευσης. Ειδικά στον τομέα της ενέργειας, επελέγη η προώθηση συμφωνιών για τη διέλευση αγωγών φυσικού αερίου και πετρελαίου. Ενώ και στον τομέα των μεταφορών, μετά από πολλές προσπάθειες, ολοκληρώθηκε η αποκρατικοποίηση της Ολυμπιακής.
Η βασικότερη κριτική που δεχθήκατε για το περιεχόμενο της δημοσιονομικής απογραφής είναι η αλλαγή του τρόπου καταγραφής των αμυντικών δαπανών. (Σ.σ.: Η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε τότε να εγγραφούν οι δαπάνες για την αγορά εξοπλισμού στα έτη πληρωμής και όχι στα έτη παράδοσης του υλικού επειδή οι ημερομηνίες παράδοσης ήταν αβέβαιες, σύμφωνα με το επίσημο σκεπτικό.) Αν βρισκόμασταν πάλι στο Μάρτιο του 2004, θα επαναλαμβάνατε τη δημοσιονομική απογραφή χωρίς αυτήν την αλλαγή στην καταγραφή των αμυντικών δαπανών;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε εκφράσει επανειλημμένα τις επιφυλάξεις της για τα ελληνικά στατιστικά στοιχεία πριν από το 2004 και υπάρχουν έγγραφα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αναφέρονται στις αδυναμίες των στοιχείων που έστελναν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Η απογραφή ήταν, λοιπόν, μια αναγκαιότητα, γι’ αυτό, άλλωστε, είχαμε δεσμευτεί προεκλογικά το 2004 με το πρόγραμμά μας. Δεν μπορούσε να γίνει διαφορετικά και έγινε και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, δηλαδή από την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία. Αποδείχθηκε από την απογραφή περίτρανα ότι δεν ήταν θέμα της μεθόδου καταγραφής των αμυντικών δαπανών, αλλά η μη καταγραφή τους, όπως και άλλων δαπανών. Η επιβεβαίωση του καλού τρόπου με τον οποίο έγινε είναι η πρόσφατη ψευδο-απογραφή του κ. Παπακωνσταντίνου. Ο κ. Παπακωνσταντίνου επιχείρησε να κάνει απογραφή. Ήταν μια απογραφή στο πόδι, που αναθεώρησε αυθαίρετα τις εκτιμήσεις της προηγούμενης Κυβέρνησης λοιδορώντας την ταυτόχρονα στην Ευρώπη. Αυτό οδήγησε τη χώρα στο να έχει τα spread που είδαμε τον τελευταίο καιρό, οδήγησε την Ελλάδα να είναι πρωτοσέλιδο στις διεθνείς εφημερίδες και σε όλα τα ειδησεογραφικά πρακτορεία, κάτι που δεν έγινε το 2004. Το 2004 εμείς προστατεύσαμε τη χώρα.
Είναι εύλογο να θεωρήσουμε ότι η δημοσιονομική διαφάνεια είναι δικαίωμα όλων των ελλήνων πολιτών ανεξαρτήτως των υποχρεώσεων μας απέναντι στους ευρωπαίους εταίρους. Για ποιο λόγο δεν προχωρήσατε στην ανεξαρτητοποίηση της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας που θα την εξασφάλισε θεσμικά; Άλλωστε, είναι κάτι που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην επίσημη έκθεσή της για το 2004, με αφορμή τη μεγάλη τότε αναθεώρηση των στατιστικών μας στοιχείων.
Η Νέα Δημοκρατία είχε δεσμευτεί για τη μείωση της σπατάλης στο Δημόσιο. Όμως, οι συνολικές δαπάνες της γενικής κυβέρνησης εκτοξεύτηκαν το 2009 στο 50% του Α.Ε.Π. Γιατί δεν μπόρεσαν να ελεγχθούν οι κρατικές δαπάνες;
Η φιλοσοφία μου ήταν και παραμένει λιγότερο κράτος στην οικονομία, περισσότερη οικονομία στο κράτος, όπως αναφέρω και στο πρόσφατο βιβλίο μου «Η Ελλάδα μετά την Κρίση». Αυτό, όμως, δυστυχώς, δεν έβρισκε πάντα στο κόμμα μου πολλούς σύμφωνους, γεγονός που δυσκόλευε τα πράγματα. Την περίοδο 2004-2007 έγινε σημαντική προσπάθεια περιστολής της σπατάλης και περικοπής δαπανών, γεγονός που βοήθησε να πραγματοποιηθεί η μεγάλη προσαρμογή, παρά τις σημαντικές κοινωνικές δαπάνες που υπήρξαν εκείνη την περίοδο, όπως η αύξηση του ΕΚΑΣ, των συντάξεων του ΟΓΑ, του επιδόματος ανεργίας, η επιστροφή του ΛΑΦΚΑ, κ.ά., αλλά και τη μεγάλη μείωση των φορολογικών συντελεστών για τα φυσικά πρόσωπα και τις επιχειρήσεις. Για το 2009 δεν μπορώ να σας μιλήσω διότι δεν ήμουν, βέβαια πρέπει να έχουμε κατά νου ότι το 2009 ήταν σε εξέλιξη η κρίση, όμως η αλήθεια είναι ότι επικράτησε μια λογική στην κυβέρνηση εκείνη την περίοδο, η οποία εκφραζόταν από ορισμένους υπουργούς, που δεν με έβρισκε σύμφωνο. Γενικά, πιστεύω ότι στο κράτος, χρειάζεται μεγαλύτερη πειθαρχία στις δαπάνες, ιδίως στις δημόσιες επιχειρήσεις, στα ασφαλιστικά ταμεία, τα νοσοκομεία και τους υπόλοιπους οργανισμούς. Πολλές ακόμα δημόσιες επιχειρήσεις μπορεί και πρέπει να αποκρατικοποιηθούν ή να καταργηθούν, πολλοί δημόσιοι οργανισμοί χρειάζεται να καταργηθούν ή να συγχωνευθούν.
Εκτός από τη μείωση της σπατάλης στο Δημόσιο, η Νέα Δημοκρατία επαγγέλθηκε την πάταξη της φοροδιαφυγής. Όμως, τα φορολογικά έσοδα το 2009 ήταν στα ίδια επίπεδα με το 2004 (31,2% του Α.Ε.Π., σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή). Ποιες ήταν οι φορολογικές πολιτικές του υπουργείου Οικονομικών και γιατί δεν απέδωσαν; Ποια είναι η γνώμη σας για το νέο φορολογικό νομοσχέδιο;
Από μόνο του αυτό το στοιχείο που αναφέρετε αποδεικνύει ότι έγιναν σημαντικές προσπάθειες αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής. Και αυτό γιατί πρέπει να αναλογιστούμε ότι την περίοδο 2004-2009 μειώθηκαν οι φορολογικοί συντελεστές 10 μονάδες τόσο για τα φυσικά πρόσωπα, όσο και για τις επιχειρήσεις, παράλληλα αυξήθηκε το αφορολόγητο όριο και γενικά η πολιτική μας ήταν επικεντρωμένη στη μείωση της φορολογίας, άρα τα έσοδα θα ήταν πολύ λιγότερα χρόνο με το χρόνο αν δεν λειτουργούσε ο μηχανισμός αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής. Την περίοδο εκείνη τέθηκε σε εφαρμογή το σύστημα των ηλεκτρονικών διασταυρώσεων, εντάθηκαν οι έλεγχοι. Σίγουρα υπήρχαν αδυναμίες και έπρεπε να γίνουν και άλλα. Σας υπενθυμίζω ότι το 2008 έλαβα επιπλέον μέτρα για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, τα οποία επικρίθηκαν τόσο από τους λαϊκιστές της ΝΔ, όσο και από το ΠΑΣΟΚ, μέτρα τα οποία επαναφέρει σήμερα η κυβέρνηση. Γενικά, χρειάζεται μεγαλύτερη αποφασιστικότητα στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, η οποία δυστυχώς διαπερνά το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και αλλαγή νοοτροπίας.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, το δημόσιο χρέος, από 98,6% του Α.Ε.Π. το 2004, εκτοξεύτηκε στο 113,4% το 2009 * – παρότι στα νούμερα αυτά εμπεριέχεται η λογιστική αναθεώρηση του Α.Ε.Π. κατά 9,6% που έγινε το 2007 για να συμπεριλάβει την παραοικονομία. Σήμερα, επίσης, υπάρχουν 52 δημόσιες επιχειρήσεις με λειτουργικό έλλειμμα περίπου 2 δισεκατομμύρια ευρώ. Γιατί δεν προχώρησαν οι αποκρατικοποιήσεις που θα μπορούσαν να μειώσουν αισθητά το δημόσιο χρέος;
Οι αποκρατικοποιήσεις της περιόδου μετά το 2004 ήταν, σε αντίθεση με το παρελθόν, στρατηγικού χαρακτήρα. Όπως αναφέρω και στο βιβλίο μου «Η Ελλάδα μετά την Κρίση», δεν πρέπει να είναι απλά εισπρακτικού χαρακτήρα. Δόθηκε έμφαση στην πλήρη αποκρατικοποίηση του τραπεζικού συστήματος (πλην της Αγροτικής Τράπεζας) και των τηλεπικοινωνιών. Η Εθνική και η Εμπορική Τράπεζα αποκρατικοποιήθηκαν πλήρως. Το ελληνικό δημόσιο κατέστη μέτοχος μειοψηφίας στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο και τον ΟΠΑΠ. Ο ΟΤΕ απέκτησε στρατηγικό εταίρο, ο οποίος ανέλαβε και τη διοίκηση του οργανισμού, με σημαντικά όμως δικαιώματα αρνησικυρίας για το ελληνικό δημόσιο. Μία αδυναμία υπήρξε η μη προώθηση των αποκρατικοποιήσεων στους τομείς της ενέργειας και της ύδρευσης. Ειδικά στον τομέα της ενέργειας, επελέγη η προώθηση συμφωνιών για τη διέλευση αγωγών φυσικού αερίου και πετρελαίου. Ενώ και στον τομέα των μεταφορών, μετά από πολλές προσπάθειες, ολοκληρώθηκε η αποκρατικοποίηση της Ολυμπιακής.
Η βασικότερη κριτική που δεχθήκατε για το περιεχόμενο της δημοσιονομικής απογραφής είναι η αλλαγή του τρόπου καταγραφής των αμυντικών δαπανών. (Σ.σ.: Η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε τότε να εγγραφούν οι δαπάνες για την αγορά εξοπλισμού στα έτη πληρωμής και όχι στα έτη παράδοσης του υλικού επειδή οι ημερομηνίες παράδοσης ήταν αβέβαιες, σύμφωνα με το επίσημο σκεπτικό.) Αν βρισκόμασταν πάλι στο Μάρτιο του 2004, θα επαναλαμβάνατε τη δημοσιονομική απογραφή χωρίς αυτήν την αλλαγή στην καταγραφή των αμυντικών δαπανών;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε εκφράσει επανειλημμένα τις επιφυλάξεις της για τα ελληνικά στατιστικά στοιχεία πριν από το 2004 και υπάρχουν έγγραφα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που αναφέρονται στις αδυναμίες των στοιχείων που έστελναν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Η απογραφή ήταν, λοιπόν, μια αναγκαιότητα, γι’ αυτό, άλλωστε, είχαμε δεσμευτεί προεκλογικά το 2004 με το πρόγραμμά μας. Δεν μπορούσε να γίνει διαφορετικά και έγινε και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, δηλαδή από την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία. Αποδείχθηκε από την απογραφή περίτρανα ότι δεν ήταν θέμα της μεθόδου καταγραφής των αμυντικών δαπανών, αλλά η μη καταγραφή τους, όπως και άλλων δαπανών. Η επιβεβαίωση του καλού τρόπου με τον οποίο έγινε είναι η πρόσφατη ψευδο-απογραφή του κ. Παπακωνσταντίνου. Ο κ. Παπακωνσταντίνου επιχείρησε να κάνει απογραφή. Ήταν μια απογραφή στο πόδι, που αναθεώρησε αυθαίρετα τις εκτιμήσεις της προηγούμενης Κυβέρνησης λοιδορώντας την ταυτόχρονα στην Ευρώπη. Αυτό οδήγησε τη χώρα στο να έχει τα spread που είδαμε τον τελευταίο καιρό, οδήγησε την Ελλάδα να είναι πρωτοσέλιδο στις διεθνείς εφημερίδες και σε όλα τα ειδησεογραφικά πρακτορεία, κάτι που δεν έγινε το 2004. Το 2004 εμείς προστατεύσαμε τη χώρα.
Είναι εύλογο να θεωρήσουμε ότι η δημοσιονομική διαφάνεια είναι δικαίωμα όλων των ελλήνων πολιτών ανεξαρτήτως των υποχρεώσεων μας απέναντι στους ευρωπαίους εταίρους. Για ποιο λόγο δεν προχωρήσατε στην ανεξαρτητοποίηση της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας που θα την εξασφάλισε θεσμικά; Άλλωστε, είναι κάτι που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην επίσημη έκθεσή της για το 2004, με αφορμή τη μεγάλη τότε αναθεώρηση των στατιστικών μας στοιχείων.
Η Ε.Σ.Υ.Ε. είναι και λειτουργεί ως ανεξάρτητη υπηρεσία. Ουδέποτε υπήρξε, τουλάχιστον επί των ημερών της Νέας Δημοκρατίας, οποιαδήποτε παρέμβαση. Τα υπόλοιπα είναι επικοινωνιακού χαρακτήρα τρυκ.
Η Νέα Δημοκρατία ως αντιπολίτευση, πριν το 2004, σημείωνε, ορθώς, ότι οι τότε ρυθμοί ανάπτυξης οφείλονταν κατά κύριο λόγο στους Ολυμπιακούς Αγώνες και τις εισροές από τα κοινοτικά ταμεία – παράγοντες με ημερομηνία λήξης. Το 2009 η ελληνική οικονομία εισήλθε για πρώτη φορά μετά το 1993 σε ύφεση και, μάλιστα, της τάξεως του 2% του Α.Ε.Π. (Σ.σ.: Οι μεταβολές αυτές στο Α.Ε.Π. επηρεάζουν αποφασιστικά όλα τα δημοσιονομικά μεγέθη αφού αυτά εκφράζονται ως ποσοστά του Α.Ε.Π.) Εκτός από τις Συμπράξεις Δημοσίου – Ιδιωτικού Τομέα, ποια άλλα μέτρα ελήφθησαν την περίοδο που ήσασταν Υπουργός Εθνικής Οικονομίας για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις να διατηρηθούν οι υψηλοί ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης και γιατί αυτά δεν ευδοκίμησαν;
Το 2004 παραλάβαμε μια κρατικοδίαιτη ανάπτυξη που οφείλονταν, όπως σωστά επισημάνατε, κυρίως στα Ολυμπιακά Έργα. Μάλιστα, πολλοί προέβλεπαν μετά το τέλος των Ολυμπιακών Αγώνων ύφεση. Αντίθετα, μέχρι και το 2008 η ανάπτυξη στη χώρα μας ήταν από τις υψηλότερες στην Ευρωζώνη. Και αυτό δεν έγινε τυχαία, αλλά με μια σειρά πρωτοβουλιών που λάβαμε, όπως ήταν οι μειώσεις των φορολογικών συντελεστών για τις επιχειρήσεις, οι Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, οι αποκρατικοποιήσεις στρατηγικού χαρακτήρα και η προσέλκυση μεγάλων ξένων επενδύσεων, η ενίσχυση της εξωστρέφειας και η αύξηση των εξαγωγών, η αποτελεσματική αξιοποίηση του ΚΠΣ, καθώς και η επένδυση στην ψηφιακή σύγκλιση και την ευρυζωνικότητα. Εν συνεχεία, λόγω της μεγάλης διεθνούς κρίσης που οδήγησε σε ύφεση σχεδόν όλες τις οικονομίες του πλανήτη, αναπόφευκτα επηρεάσθηκε και η ελληνική. Το θέμα είναι ότι από εδώ και πέρα πρέπει να ληφθούν αναπτυξιακά μέτρα και όχι να υπάρξει φοροεπιδρομή.
Με απόσταση χρόνου πλέον, αποτιμώντας συνολικά τη θητεία σας στο τιμόνι της ελληνικής οικονομίας για την περίοδο 2004 – 2008, ποια αξιολογείτε ως τη σημαντικότερη συνεισφορά σας και ποιο θεωρείτε ως το σοβαρότερο σφάλμα ή παράλειψή σας;
Η κυβέρνηση της Ν.Δ. προσπάθησε πολύ να ανατρέψει την κακή κατάσταση με τα κρυφά χρέη και τα ελλείμματα που παρέλαβε το 2004. Σαφώς έγιναν και λάθη, αλλά δε ζημίωσαν το εθνικό συμφέρον. Από εδώ και πέρα, πιστεύω ότι θα πρέπει να επιμείνουμε στις μεταρρυθμίσεις που, έστω και ατελώς, προωθούνται τα τελευταία χρόνια. Ότι πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας στην κατεύθυνση του λιγότερου κράτους στην οικονομία και της περισσότερης οικονομίας στο κράτος. Η κρίση δεν πρέπει να μας οδηγήσει σε επιλογές και πειραματισμούς που απέτυχαν στο παρελθόν και καταδίκασαν την Ελλάδα σε μία εικοσαετία οικονομικής απόκλισης. Απαιτείται συνέχεια και συνέπεια, αλλά και ένταση των προσπαθειών, τόσο στην επιδίωξη της δημοσιονομικής προσαρμογής, όσο και στις μεταρρυθμίσεις στην οικονομία και το κράτος.
Στο νέο κυβερνητικό σχήμα το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας έχει διαχωριστεί από το Υπουργείο Οικονομικών. Πώς κρίνετε την απόφαση αυτή του Πρωθυπουργού και τι θα λέγατε στην κυρία Κατσέλη και τον κύριο Παπακωνσταντίνου αν ζητούσαν τη γνώμη σας για το δύσκολο έργο που έχουν αναλάβει;
Πιστεύω ότι το Υπουργείο θα έπρεπε να είναι ενιαίο προκειμένου να υπάρχει ενιαία γραμμή για τα ζητήματα που αφορούν την οικονομία. Οι διαφορετικές προσεγγίσεις, ιδιαίτερα σε μια τέτοια κρίσιμη περίοδο, που χρειάζεται σταθερό τιμόνι, μόνο κακό μπορούν να κάνουν. Πιστεύω ότι οι υπουργοί πρέπει να κάνουν όσο καλύτερα μπορούν τη δουλειά τους και να μην υποκύπτουν στις "σειρήνες" του λαϊκισμού.
Πριν από λίγες μέρες είδε το φως της δημοσιότητας το πολυνομοσχέδιο της νέας ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας, το οποίο, μεταξύ άλλων, προβλέπει την κατάργηση της βάσης του 10 για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και την ανάπτυξη ηλεκτρονικού συστήματος διανομής των συγγραμμάτων σε αυτήν. Ποια είναι η γνώμη για τις προτεινόμενες αλλαγές;
To πρόβλημα της Παιδείας στην Ελλάδα είναι διαχρονικό και διαρθρωτικού χαρακτήρα σε ό,τι αφορά το εκπαιδευτικό σύστημα. Έχοντας ζήσει τόσο ως φοιτητής, όσο και ως καθηγητής πολλά χρόνια στο Λονδίνο μπορώ να έχω μια ξεκάθαρη άποψη για το τι συμβαίνει στη χώρα μας.
Πρόσφατα θέσατε τέλος στην πολιτική σας καριέρα επιστρέφοντας στα καθηγητικά σας καθήκοντα. Θα μπορούσατε να πείτε ότι μετανιώσατε για την προ δεκαπενταετίας απόφασή σας να εγκαταλείψετε τον ακαδημαϊκό χώρο και να πολιτευτείτε; Τι θα λέγατε σε έναν συνάδελφό σας, πανεπιστημιακό, με εξασφαλισμένη ακαδημαϊκή καριέρα, αν σας γνωστοποιούσε την πρόθεσή του να ασχοληθεί με την πολιτική;
Η αλήθεια είναι ότι έχω αναστείλει μόνο την κομματική μου δραστηριότητα και όχι την πολιτική. Η επιστροφή μου στο Πανεπιστήμιο έγινε με μεγάλη χαρά αφού το να διδάσκεις νέους ανθρώπους είναι κάτι που πάντα μου άρεσε και με γέμιζε. Η πολιτική, από την άλλη, είναι μια ευκαιρία να εφαρμόσεις αυτά που πιστεύεις ότι είναι σωστό να γίνουν για τη χώρα και τους πολίτες. Είναι μια ευκαιρία προσφοράς στον Τόπο.
* Οι ερωτήσεις διατυπώθηκαν πριν τις εαρινές εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας που ανέβασαν το έλλειμμα για το 2009 στο 13,6% του Α.Ε.Π. και για το 2006 στο 3,6%, ενώ αύξησαν το δημόσιο χρέος για το 2009 στο 115,1% του Α.Ε.Π.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «University Press» τον Μάιο του 2010.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου